Van Perspectief naar Begroting

Voor de zomervakantie heb ik het perspectief geschetst voor onze gemeente. Ik keek toen naar de korte en langere termijn. Daarbij waren drie dingen belangrijk: 1) Het behoud van het huidige voorzieningenniveau, 2) het invullen van de ambities en 3) de inkomsten afstemmen op de actuele prijsstijgingen. Voor de langere termijn heb ik toen een ‘winstwaarschuwing’ gegeven. Er was namelijk nog geen duidelijkheid over de rijksmiddelen in 2026 en 2027. Deze jaren worden daarom ook wel ´ravijnjaren´ genoemd.

Begroting en uitvoeringsprogramma 2024

Op 7 november behandelen we in de raadsvergadering de begroting en het uitvoeringsprogramma voor 2024. In de begroting staan de inkomsten en uitgaven die we verwachten. De begroting is dekkend voor 2024 en 2025. In het uitvoeringsprogramma voor 2024 staat hoe we invulling geven aan de afspraken uit het collegeakkoord. Dit lijkt me daarom een goed moment om u verder bij te praten en iets concreter te worden. Zijn de gekozen uitgangspunten voor de korte termijn nog steeds juist? En is er inmiddels meer duidelijkheid voor de lange termijn? Hierover wil ik in deze column wat meer duidelijkheid geven. Dit natuurlijk onder voorbehoud van de raadsbehandeling. De raad heeft tenslotte het laatste woord over de voorstellen die het college doet. 

Onzekerheden op de lange termijn

Laat ik beginnen met de lange termijn. Sinds juni is er op dit punt niet veel veranderd. De enige echte verandering is dat het kabinet is gevallen. Er komen nieuwe verkiezingen. Hierdoor is er nog steeds geen duidelijkheid over de structurele inkomsten voor gemeenten op lange termijn. Er is eerder een grotere onzekerheid of een nieuw kabinet deze zorgen wel de wereld uit zal helpen. Voor de meeste gemeenten hebben de ravijnjaren een grote impact. Voor Alblasserdam betekent het een achteruitgang in inkomsten vanuit het rijk van 3 tot 4 miljoen in 2026 en verder. Door de onzekerheid over deze structurele inkomsten op langere termijn moeten we als gemeente nu al gaan nadenken over verschillende scenario’s. We moeten ons daar in 2024 al op gaan voorbereiden. Het voorbereid zijn op mindere jaren dat vragen we ook van onze partners, zowel lokaal als regionaal. 

Prijsstijgingen

Iedereen heeft te maken met de prijsstijgingen. Ook de gemeente. Wij zien een flinke stijging in gemeentelijke uitgaven, zowel in lonen als in diensten die de gemeente inkoopt. Kortom, ook de gemeente kan minder doen met het beschikbare inkomen. Om de kosten te kunnen dragen, zullen de lokale lasten voor inwoners stijgen. Deze volgen de prijsontwikkeling in 2024. Voorgesteld is een verhoging van de OZB die gelijk is aan de inflatie. Daarnaast zullen de overige gemeentelijke heffingen kostendekkend moeten blijven. Het college stelt voor om net als vorig jaar een incidentele teruggave op de woonlasten uit te keren. 

Behoud van voorzieningen

Diverse maatschappelijke organisaties zorgen samen met de gemeente voor de voorzieningen in ons dorp. Ook zij hebben te maken met prijsstijgingen. Als gemeente willen we daar rekening mee houden voor 2024. We doen dit niet als algemene, structurele maatregel. Waar subsidies verhoogd kunnen worden, kijken we als gemeente scherp naar de meerwaarde voor Alblasserdam. De ruimte voor subsidieverhogingen wordt steeds per situatie bepaald. Dit zal deels incidenteel zijn, ook gelet op de onzekerheden op langere termijn. Ook aan de maatschappelijke partners vragen we 2024 te gebruiken om zich voor te bereiden op mindere jaren. 

Ambities

Tot slot nog een woord over de ambities van het college. Ambities kosten veel geld. Naast de prijsstijgingen hebben we ook te maken met stijgende rente. Dit maakt dat de rentelasten op onze investeringen stijgen. Het college stelt voor de investeringen in ambities uit te smeren over meer jaren. Ook bij deze keuze spelen de onzekerheden over 2026 en 2027 een belangrijke rol. We nemen dus iets langer de tijd, maar de ambities blijven er zeker.

Ramon Pardo
Wethouder